<WAŻNE! Zmiany dot. reklamacji zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2023 roku! Koniecznie zaktualizuj regulamin!.>

Co się zmienia w prawie konsumenckim 2023 roku.

Rok 2022 to rok wyjątkowo obfity w zmiany prawa dla e-przedsiębiorców. Do polskiego porządku prawnego zostają wprowadzone aż trzy dyrektywy unijne – tzw. dyrektywa Omnibus, dyrektywa cyfrowa i dyrektywa towarowa. I ile przez ostatnie kilka miesięcy mogłam tylko śledzić proces legislacyjny (jeszcze poza sejmem), o tyle teraz projekty trafiły do sejmu. Oznacza to gwałtowne przyspieszenie i powiedzmy od kilku do ok. dwóch miesięcy oczekiwania na pojawienie się gotowej ustawy. Ustawy zostały podpisane przez Prezydenta i zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2023 r. Co to oznacza dla Ciebie? Rollercoster związany z nauką prawa konsumenckiego od nowa i oczywiście aktualizacją regulaminu. Spokojnie, już wszystko wyjaśniam! W części III skupiam się na omówieniu zmian, które wprowadza dyrektywa towarowa.

Jeśli chcesz nadrobić zaległości z cz. I i II artykułów o zmianach prawa e-commerce w 2022 roku to tutaj odsyłam do posta o Omnibusie czyli wywróceniu do góry nogami wyprzedaży, a tutaj do dyrektywy cyfrowej, która zmienia sprzedaż produktów cyfrowych.

Dodatkowo, już od kwietnia prowadzę OMNIBUS alert, w którym informuję o postępie prac nad projektami ustaw. Na tym alercie nic Cię nie ominie, nie tylko dowiesz się jako pierwsza/y kiedy wejdą zmiany, ale także dostaniesz info jako pierwszy o moim produkcie, dzięki któremu bezboleśnie zaktualizujesz regulamin. Alert dotyczy wszystkich trzech dyrektyw. Bo pamiętaj, że cały czas mamy do czynienia z projektami ustaw, nie ich ostatecznym kształtem. Tym bardziej dołącz do OMNIBUS alert! OMNIBUS alert nie jest już dłużej prowadzony, bo wiadomo już, że zmiany prawa wchodzą w życie z 1 stycznia 2023 r. Jest za to gotowa aktualizacja, która pomoże Ci bez bólu zaktualizować regulamin, sprawdź poniżej!

Zmiany w prawie rękojmi 2023 – dyrektywa towarowa.

Dyrektywa towarowa, czyli mówiąc dokładniej Dyrektywa Parlamentu Europejskiego I Rady (UE) 2019/771 z dnia 20 maja 2019 r. w sprawie niektórych aspektów umów sprzedaży towarów, zmieniająca rozporządzenie (UE) 2017/2394 oraz dyrektywę 2009/22/WE i uchylająca dyrektywę 1999/44/WE, ma na celu ujednolicenie przepisów konsumenckich na terenie Unii Europejskiej w zakresie niezgodności towaru z umową. Ta niezgodność towaru z umową to słowo klucz, bo zastąpi ona dotychczasową rękojmię. Nie będzie już roszczeń z tytułu rękojmi, ale z tytułu niezgodności z Umową. Ogromną zmianą jest to, że nie będzie się już stosować przepisów dot. rękojmi z kodeksu cywilnego, ale nowe przepisy dot. rękojmi będą znajdować się w ustawie o prawach konsumenta, w nowo dodanym rozdziale 5 a.

Kiedy stosować rękojmię z kodeksu cywilnego – dyrektywa towarowa.

To jest bardzo ważne pytanie, bo przepisy dot. rękojmi w kodeksie cywilnym nie zostają uchylone. W jakich sytuacjach będziemy do nich sięgać, jeśli w ogóle? Projekt przepisu wygląda tak:

Art. 43a. 1. W razie braku zgodności towaru z umową konsumentowi przysługują uprawnienia określone w niniejszym rozdziale. Do umów zobowiązujących do przeniesienia na konsumenta własności towaru, w tym w szczególności umów sprzedaży, umów dostawy oraz umów o dzieło będące towarem, nie stosuje się przepisów działu II tytułu XI księgi trzeciej ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 i 2320 oraz. z 2021 r. poz. 1509 i 2459).

Z przepisu tego jasno wynika, że jeśli towar jest niezgodny z umową (obecnie nazywa się to wadą), wtedy nie stosuje się kodeksu cywilnego, ale nowe przepisy w ustawie o prawach konsumenta. Kiedy zatem w przypadku konsumentów wraca się do kodeksu cywilnego? W przypadku umów o dzieło, gdzie rezultatem nie jest towar (ale np. usługa) oraz do nieruchomości. Co ciekawe wyrzuca się z kodeksu cywilnego przepisy o roszczeniach regresowych sprzedawcy. Chodzi o przepisy, dzięki którym sprzedawca mógł domagać się roszczeń w stosunku do innego sprzedawcy, od którego towar zakupił i który okazał się wadliwy i w związku z rękojmią konsumenta poniósł koszty. Czy zostają dodane nowe przepisy w tym zakresie? Nie. tak, też chciałabym zrozumieć tutaj intencje ustawodawcy.

Co z przedsiębiorcą na prawach konsumenta?

Jeśli obce jest Ci pojęcie „przedsiębiorca na prawach konsumenta, to znaczy, że ominęła Cię ważna zmiana prawa konsumenckiego w styczniu 2021 r. 😀 (zaległości nadrobisz w tym artykule). Przedsiębiorca taki zyskał niektóre uprawnienia konsumenckie, jak np. możliwość odstąpienie a także uprawnienia z tytułu rękojmi. Jeśli chodzi o rękojmię, sprzedawca mógł wyłączyć jej obowiązywanie w stosunku do przedsiębiorców na prawach konsumenta. Na kanwie nowego projektu, nie będzie już takiej możliwości.

Art. 7c. Przepisy dotyczące konsumenta zawarte w rozdziałach 4, 5a i 5b stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie ma ona dla tej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

projekt nowelizacji ustawy o prawach konsumenta

Ważne jest tutaj jeszcze sobie wyjaśnić, że na potrzeby tego artykułu, za każdym razem kiedy mówię o konsumencie mam też automatycznie na myśli przedsiębiorcę na prawach konsumenta.

Rękojmia – jakie przepisy się zmieniają?

Ok, czas przejść do konkretnych przepisów. Co się zmienia w rękojmi konsumenckiej? Wyjaśnijmy sobie to na przykładzie poszczególnych roszczeń. Co jest obecnie, a co będzie po wprowadzeniu zmian. No to zaczynamy!

Roszczenia konsumenta, nowe przepisy.

Obecnie:

W dużym uproszczeniu, jeśli towar ma wadę, konsument może żądać naprawy, wymiany, obniżenia ceny lub jeśli wada jest istotna – także może odstąpić od umowy.

Po wprowadzeniu zmian:

Jeśli towar jest niezgodny z umową, konsument może żądać do doprowadzenia do zgodności z umową poprzez naprawę lub wymianę. Dopiero kiedy doprowadzenie do zgodności z umową nie jest możliwe lub generowałoby nadmierne koszty, konsument może żądać obniżenia ceny lub odstąpić od umowy. Konsument może żądać obniżenia ceny lub obstąpić od umowy m. in. także wtedy gdy:

• przedsiębiorca nie doprowadził towaru do zgodności z umową w rozsądnym czasie lub doprowadzenie do zgodności z umową stanowi nadmierne niedogodności dla konsumenta
• brak zgodności towaru z umową występuje nadal, mimo że przedsiębiorca próbował doprowadzić towar do zgodności z umową;
• brak zgodności towaru z umową jest na tyle istotny, że uzasadnia natychmiastowe obniżenie ceny albo odstąpienie od umowy;
• z oświadczenia przedsiębiorcy lub okoliczności wyraźnie wynika, że nie doprowadzi on towaru do zgodności z umową w rozsądnym czasie lub bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta .

Czas odpowiedzialności za wady – nowe przepisy konsumenckie.

Obecnie:

Odpowiedzialność za wady wynosi 2 lata od momentu dostarczenia towaru.
Istnieje domniemanie, że towar był wadliwy w momencie wydania, jeśli wada ujawni się w ciągu roku od wydania towaru.
Dodatkowo, konsument ma rok na zgłoszenie roszczeń od momentu zauważenia wady. Dla rzeczy używanych można zmniejszyć termin obowiązywania rękojmi do roku.

Po wprowadzeniu zmian:

Odpowiedzialność z tytułu niezgodności z umową wynosi 2 lata, chyba że termin określony przez przedsiębiorcę jest dłuższy.
Domniemanie istnienia niezgodności z umową wynosi 2 lata od momentu wydania (!). I to jest nowość bo termin z roku zmienia się na dwa lata. Oznacza to, że sprzedawca zawsze będzie musiał udowadniać, że wady tej nie było w momencie wydania towaru (normalnie obowiązuje zasada, że ten kto twierdzi musi udowadniać, w przypadku konsumentów jest odwrotnie, bo mimo że to oni twierdzą, że towar jest wadliwy, to sprzedawca musi udowadniać, że nie był w momencie jego wydania).
Nie będzie możliwości zmniejszenia czasu obowiązywania rękojmi, oraz nie będzie określonego terminu na zgłoszenie niezgodności od momentu jej zauważenia.

Proces reklamacyjny – dostarczenie produktu, kto ponosi koszty.

Nowe przepisy zaserwują nam zdecydowanie mniej przejrzysty proces reklamacyjny. Dlaczego?

Obecnie przepisy regulują, że kupujący, który wykonuje uprawnienia z tytułu rękojmi, jest obowiązany na koszt sprzedawcy dostarczyć rzecz wadliwą do miejsca oznaczonego w umowie sprzedaży, a gdy takiego miejsca nie określono w umowie – do miejsca, w którym rzecz została wydana kupującemu. Tylko w przypadku gdy rzecz, ze względu na rodzaj (np. 100kg paszy dla zwierząt), zamontowanie (np. umywalka) lub swoje gabaryty (np. lodówka), sprawiłaby nadmierne niedogodności dla konsumenta, wtedy sprzedawca odbiera wadliwy towar we wskazanym miejscu. Jeśli zatem reklamuję buty, to ja mam obowiązek ich dostarczenia do sprzedawcy. Nowe przepisy wprowadzają chaos. Spójrzmy poniżej:

Konsument udostępnia przedsiębiorcy towar podlegający naprawie lub wymianie. Przedsiębiorca odbiera od konsumenta towar na swój koszt.

art. 43 d, ust. 5 projektu nowelizacji ustawy o prawach konsumenta

Nie ma tu ani słowa o gabarytach czy specyfiki rzeczy. Czy to oznacza zatem, że konsumenci w przypadku reklamacji butów będę wskazywać miejsce odbioru, a jak sprzedawca nie odbierze to odstępować od umowy lub żądać obniżenia ceny? Zobaczymy, czy projekt przejdzie w takim kształcie. Jeśli nie będzie tu żadnej zmiany, w aktualizacji regulaminu będę też sugerować dobre praktyki obsługi reklamacji.

Zmiany prawa dotyczące gwarancji 2023 r.

Przepisy kodeksu cywilnego zmieniają się w zakresie tego, jak ma wyglądać oświadczenie gwarancyjne:

§ 2. Oświadczenie gwarancyjne zawiera:
1) wyraźne stwierdzenie, że w przypadku braku zgodności rzeczy sprzedanej z umową kupującemu z mocy prawa przysługują środki ochrony prawnej ze strony i na koszt sprzedawcy oraz że gwarancja nie ma wpływu na te środki ochrony prawnej;
2) nazwę i adres gwaranta;
3) procedurę, której uprawniony ma przestrzegać, aby móc skorzystać z gwarancji;
4) wskazanie rzeczy, których dotyczy gwarancja;
5) warunki gwarancji.”;

Do tej pory sprzedawcy bardzo często wykorzystywali niewiedzę konsumentów z zakresu rękojmi i gwarancji (zwłaszcza w sklepach AGD RTV) i bardzo często stosując technikę „spychologi” kierowali reklamacje konsumenta do producenta z tytułu gwarancji. Zgodnie z nowymi przepisami ta kwestia ma być wyjaśniona konsumentowi z oświadczeniu gwarancyjnym.

Dyrektywa towarowa- podsumowanie

Każda z trzech dyrektyw wymusza na przedsiębiorcach uaktualnienie regulaminu. W przypadku dyrektywy towarowej, sprzedawców czeka także nauka z tego jak będzie rozpatrywać się reklamacje w nowym świecie. O ile nie jestem w stanie omówić każdej najmniejszej zmiany w tym artkule, tak w aktualizacji regulaminu, którą przygotowuję oprócz nowych zapisów otrzymasz także mini manual z tego jak obsługiwać konsumentów w przypadku reklamacji. O wszystkim dowiesz się z Omnibus Alert! Jest dokładnie tak jak zapowiadałam! W aktualizacji dostajesz nie tylko gotowe zapisy do wklejenia w regulaminie, ale także ebook „Zmiany w reklamacjach od 2023 roku”!

Jeśli natomiast dopiero myślisz o ruszeniu ze sprzedażą produktów fizycznych i szukasz regulaminu, lub masz już regulamin, ale zamiast aktualizować wolisz kupić nowy, wtedy koniecznie sprawdź moją ofertę. Każdy regulamin jest zaktualizowany a także zawiera zestaw przetrwania na nowy stan prawny, czy instrukcje i przewodniki na sprzedaż towarów fizycznych od 2023;)

Peace! <3

---