Kim jest przedsiębiorca na prawach konsumenta – zmiany prawa e-commerce 2021.

Przedsiębiorca z uprawnieniami konsumenckimi.

Kim jest przedsiębiorca na prawach konsumenta – zmiany prawa e-commerce 2021.

Kim jest przedsiębiorca na prawach konsumenta – zmiany prawa e-commerce 2021. 1280 853 Elżbieta Szymanek

<Drogi Czytelniku, pamiętaj, że od daty publikacji tego wpisu zdążyły już wejść w życie nowe przepisy e-commerce. Najnowsze zmiany i aktualny wpis znajdziesz tutaj>

Przedsiębiorca z uprawnieniami konsumenckimi?

Ale jak to, czy to aby nie pomyłka? Zapewne tak zareagowałaś/łeś na tytuł tego wpisu. Nie, to nie pomyłka, a nadchodzące zmiany w kodeksie cywilnym (dalej “kc”) i ustawy o prawach konsumenta, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2021 roku. Sprzedajesz produktu fizyczne lub cyfrowe przez internet? Czeka Cię mała rewolucja! Przed przeczytaniem dalszej części zapnij pasy, bo będzie z tego niezły chaos. 

Przede wszystkim, należy zacząć od pewnego sprostowania (ale obiecaj, że doczytasz ten artykuł do końca) – nie zmienia się definicja konsumenta zawarta w art. 22(1) kc, przedsiębiorcy nadaje się niektóre prawa konsumenta. Dla przypomnienia:

art. 22 (1) kc
,,Za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową”.

Przedsiębiorcy prowadzącemu jednoosobową działalność gospodarczą zmiana przepisów kc i ustawy o prawach konsumenta nada prawa przysługujące dotychczas konsumentowi. Jakie to zmiany i jak wpłyną na Twój e-biznes i czego będziesz mogła/mógł się domagać jako przedsiębiorca przeczytasz w niniejszym wpisie. 

Czy przedsiębiorcy przysługują takie same prawa jak konsumentowi ? 

Karykaturalność zmian, które mają wejść od stycznia 2021 r. można wytłumaczyć jednym zdaniem – wystawiając fakturę i wpisując do niej firmę i NIP nadal nie będziesz miał/a pewności czy aby zakup w twoim sklepie nie ma charakteru ,,sprzedaży konsumenckiej”. Dokładnie tak, przedsiębiorca może wziąć produkt na fakturę i nadal mieć uprawnienia konsumenckie.

art. 385(5) kc ,,Przepisy dotyczące konsumenta, zawarte w art. 385(1)-385(3), stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla niej charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.”

Zanim przejdziemy do omówienia praw konsumenta, które będą przysługiwać przedsiębiorcy chciałabym zwrócić Twoją uwagę na jedną najważniejszą rzecz. Prawa konsumeckie mogą przysługiwać wyłącznie przedsiębiorcy prowadzącemu jednnoosobową działalność gospodarczą, a więc nie spółką prawa handlowego, choć już wspólnikom spółek cywilnych już tak.

W związku z tym w dalszej części wpisu pisząc ,,przedsiębiorca” mam na myśli osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą (wpisaną do CEIDG lub tzw. niezarejestrowaną). Ale wróćmy do tej karykaturalności zmian..

Czym jest charakter zawodowy prowadzonej działalności i w jaki sposób należy go ustalić ? 

Charakter zawodowy prowadzonej działalności gospodarczej jest zależny od tego czym zajmuje się przedsiębiorca  prowadząc swoją działalność – proste ? – niekoniecznie. 

Zgodnie z przywołanym powyżej przepisem to czym zajmuje się przedsiębiorca, należy ustalić na podstawie wpisu do CEIDG. Zatem jedyną możliwością ustalenia czym klient się zajmuje – jest kod PKD wraz z jego krótkim opisem. 

Na zgłoszenie zmiany w PKD mamy 7 dni, a niektórzy nie zgłaszają zmian w ogóle (stanowi to wykroczenie). Pomijając ten fakt, należy zadać sobie pytanie czy zakup drewnianego regału, przez przedsiębiorcę którego wpis W CEIDG, wskazuje kod PKD 68.31.Z czyli pośrednictwo w obrocie nieruchomościami jest zakupem związanym z działalnością zawodową Twojego klienta ? 

Potencjalny problem..

Jeśli jesteś sprzedawcą zapewne, przemknęło Ci przez myśl pytanie – a skąd ja to mam wiedzieć ? Przecież wspomniany regał może kupić zarówno do swojego biura (czyli ma związek z działalnością zawodową), jak i do swojego salonu w prywatnym domu (nie ma związku z działalnością zawodową). A zgodnie z nowymi przepisami, charakter zakupu (cele zawodowe, lub cele niezwiązane z działalnością zawodową) decyduje o tym, czy przedsiębiorca zyskuje uprawnienia konsumenckie lub nie. Niezły bałagan, hmm?

No właśnie, niestety na to pytanie, nie zawarto odpowiedzi w zmianach do kodeksu cywilnego – i w tym tkwi cały problem z praktycznym zastosowaniem ww. przepisu.  Stosując zasady logiki, należałoby odpowiedzieć nie, ponieważ przedsiębiorca nie trudni się wyrobem czy też sprzedażą np. hurtową mebli. Ale widzisz potencjalne zagrożenie z takiej interpretacji? Ilość odstąpień od umowy „na firmę” może wzrosnąć dramatycznie. Nie mówiąc o innych dodatkowych uprawnieniach konsumenckich przysługujących takiemu przedsiębiorcy! (o nich za chwilę). Ja na szczęście widzę jeszcze widzę nadzieję na lepsze rozwiązanie dla e-sprzedawcy. Ale to zostawiam na sam koniec;)

Jakie prawa konsumenckie będą przysługiwać przedsiębiorcy ? 

art. 556(4) kc ,,Zawarte w niniejszym dziale [dot. rękojmi] przepisy dotyczące konsumenta, z wyjątkiem art. 558 § 1 zdanie drugie, stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla tej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności
z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej”.

Powyższy przepis oznacza, że do przedsiębiorcy kupującego od Ciebie towar zastosowanie znajdą przepisy dotyczące rękojmi za wady rzeczy.  Twój klient zatem będzie mógł żądać od Ciebie:

  • wymiany towaru na nowy
  • naprawy towaru,
  • obniżenia ceny towaru,
  • odstąpienia od umowy sprzedaż

Chyba, że…. (i tutaj niespodzianka :D)

Wyłączysz lub ograniczysz uprawnienia z rękojmi dla przedsiębiorców. A możesz to zrobić, dlatego że przepisy o rękojmi stosuje się z wyłączeniem przepisu art. 558 par. 1 zd. 2 kc

Art. 558 § 1. Strony mogą odpowiedzialność z tytułu rękojmi rozszerzyć, ograniczyć lub wyłączyć. Jeżeli kupującym jest konsument, ograniczenie lub wyłączenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi jest dopuszczalne tylko w przypadkach określonych w przepisach szczególnych.

Przedsiębiorca zatem nie skorzysta z rękojmi jeśli wyłączysz ją lub skorzysta z niej w ograniczonym (wskazanym) przez Ciebie zakresie jeśli odpowiednio uregulujesz to w regulaminie lub umowie. 

Więcej informacji o rękojmi i przysługujących z tego tytułu prawach konsumentowi (a teraz także przedsiębiorcy) szeroko opisałam tutaj.

Czy w umowie z przedsiębiorcą można zawrzeć postanowienia będące klauzulami niedozwolonymi ? 

W zmianach, które mają wejść w życie, wszystkie umowy z przedsiębiorcą będą podlegać kontroli w zakresie niedozwolonych wzorców umownych tzw. ,,klauzul abuzywnych”, ,,klauzul niedozwolonych” . Od 1 stycznia 2020 roku zawarcie umowy z przedsiębiorcą zawierającym niedozwolone postanowienia umowne, nie będzie go wiązać.  

art. 385 (1) § 1. k.c. Postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

Niestety, ustawodawca nie przewidział żadnego wyjątku, w stosowaniu przepisu dot. klauzul abuzywnych. W związku z tym ponownie należy spojrzeć przy tej okazji w regulaminy i umowy. Bo może się okazać, że regulamin, który kupiła/eś lub zawiera postanowienia, które zupełnie inaczej kształtują prawa konsumentowi, a inaczej przedsiębiorcy (to dość często spotykane). Jednym z bardziej popularnych tego typu postanowień jest zmiana właściwości miejscowej sądu w przypadku sporu z przedsiębiorcą na siedzibę sprzedawcy.

prawnik ecommerce

Pamiętaj, że jeśli potrzebujesz spersonalizowanych odpowiedzi służę pomocą na prywatnych konsultacjach! Szczegóły znajdziesz tutaj.

Czy przedsiębiorca może odstąpić od umowy zawartej na odległość ? 

Tak, a to z uwagi na fakt, że znowelizowano także przepisy ustawy o prawach konsumenta, która właśnie zawiera regulacje dotyczące odstąpienia od umowy zawartej na odległość. Przedsiębiorcy przysługują wtedy wszystkie uprawnienia związane z odstąpieniem od umowy jakie przysługują konsumentom (o tych uprawnieniach szerzej pisałam tutaj) Jest tylko jedno duże ale… Trzeba pamiętać, że może odstąpić od umowy, jeśli jego zakup nie jest związany z działalnością zawodową.

I tutaj wracamy do punktu wyjścia, czy do rozważań z początku artykułu „czy zakup drewnianego regału, przez przedsiębiorcę którego wpis w CEIDG, wskazuje pośrednictwo w obrocie nieruchomościami jest zakupem związanym z działalnością zawodową Twojego klienta? „

Moim zdaniem najlepiej będzie to rozwiązać dodatkowymi checkboxami pobierającymi właściwe oświadczenia od przedsiębiorcy. W ten sposób przedsiębiorca będzie sam dokonywał wyboru i oświadczał, czy zakup jest związany z jego profesjonalną działalnością czy też nie, a Ty nie będziesz musiał ślęczeć przy każdej reklamacji czy przy odstąpieniu nad wpisem do CEIDG kupującego. W przeciwnym wypadku niestety narażasz się na możliwe nadużycia, zwłaszcza biorąc pod uwagę, jak łatwo jest zmienić wpis w CEiDG odnośnie PKD (polskiej klasyfikacji działalności). Ale nawet to rozwiązanie kryje pułapki. Jak ich uniknąć i przygotować się na nadchodzący chaos opisałam w specjalnym dokumencie, który w kilku krokach przeprowadza Cię przez samodzielne zaktualizowanie regulaminu, najmniejszym możliwym nakładem czasowym i finansowym!

Dokument przeprowadza Cię krok po kroku jak wdrożyć zmiany w regulaminie w najprostszy możliwy sposób. Oprócz tego dokument ten zawiera przykładową treść checkboxa, który od razu możesz dodać do swojego sklepu, dzięki czemu unikniesz niedogodności, o których pisałam w tym artykule. Jestem naprawdę dumna z tego produktu, bo za jedyne 79 zł brutto dostajesz gotowe rozwiązania, czyli:

  • jak przystosować interfejs sklepu do nadchodzących zmian ? 
  • jak kontrolować czy dokonywany zakup jest dokonywany przez profesjonalistę czy przez konsumenta  ?
  • jak za pomocą jednego triku w kilku prostych krokach zaktualizować swój regulamin sklepu ? 
  • co zrobić z uprawnieniami rękojmi przysługującym przedsiębiorcą dokonującym zakupu na prawach konsumenta ? 
  • w jaki sposób poinformować przedsiębiorcę – konsumenta o przysługujących mu prawach ?
  • jak rozumieć klauzule niedozwolone i jak je wyłapać w regulaminie
  • i w jaki sposób radzić sobie z nowymi klientami za pomocą CEIDG

Oczywiście zawsze możesz też skorzystać z personalizowanej usługi aktualizacji regulaminu lub konsultacji, której szczegóły znajdziesz tutaj.

Podsumowanie.

Bez wątpienia sam cel i duch zmian, jest kierunkiem słusznym jednak sposób jego wykonania, zostawia spore pole do nadużyć. Bez wątpienia zmiany mające wejść w życie w styczniu 2021 roku wprowadzą wiele chaosu. Myślę, że rozmiar zmian to takie RODO II. Dlatego lepiej wziąć się do wprowadzania zmian szybko, żeby na końca roku nie kończyć nerwówką a ze spokojem pić szampana 😉 Powodzenia! <3


Potrzebujesz gotowych rozwiązań? Sprawdź ofertę mojego sklepu. W ofercie przygotowałam także pakiety zawierające politykę prwatności i coookies oraz kompleksowe RODO. Sprawdź!


Ela Szymanek peace and law

Nazywam się Ela Szymanek, jestem prawniczką i stworzyłam kancelarię bez spiny Peace & Law.

Wraz z zespołem ogarniam dla klientów prawa autorskie, e-commerce, umowy i szeroko rozumiany biznes online. Z wielką pasją edukuję z prawa na blogu, webinarach, festiwalach, prelekcjach a także na uczelni WSB na kierunku „E-marketing i e-commerce. Biznes w Internecie.”

Potrzebujesz pomocy prawnej? Napisz tutaj!